ใบสอบอารมณ์ของยายของแฟนผมยังเก็บไว้ครับ
เก็บไว้ดีมากๆครับ เปรียบเสมือนประกาศนียบัตรสมัยนี้ที่รับรองว่า "สอบผ่าน" ธรรมะของหลวงพ่อแล้วนั่นเอง จริงๆแล้วศิษย์ในสายจะไม่นิยมเรียกว่า สอบอารมณ์ แต่จะเรียกว่า "สอบธรรมะ" มากกว่า
ขั้นตอนแรกเริ่ม หลวงพ่อจะสอนวิธีปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานให้ลูกศิษย์ โดยแบ่งกองทุกข์หรือกิเลสออกเป็น 3 กอง คือ โลภ โกรธ หลง ผู้ปฏิบัติจะต้องใช้ปัญญามาช่วยพิจารณาให้ลึกซึ้งถ่องแท้ค่ำว่า "ทุกข์" จนเข้าใจดีแล้ว ก็จะไปสอบธรรมกัน โดยมีคณะกรรมการที่หลวงพ่อตั้งขึ้น (ประมาณ 3-4 คน) ร่วมซักถามปากเปล่า ถ้าตอบได้ถูกต้องก็คือ "ผ่าน" ถ้าตอบไม่ถูกก็ "สอบตก" รอสอบใหม่ บางคนสอบ 30 ปีเพิ่งผ่านก็มี บางคนทั้งชีวิตไม่ผ่านก็มี ของแบบนี้ขึ้นอยู่กับบุญวาสนาจริงๆ
ซึ่งธรรมะสายนี้สอนสืบต่อกันมา 3 ขั้นด้วยกัน
ขั้นที่ 1 (ดวงตาเห็นธรรม) หลุดพ้นจากอบายภูมิทั้งปวง
ขั้นที่ 2 (อัดขันธ์พุทโธ) ล่วงรู้ถึงการเกิด การดับ การละสังขารของมนุษย์และสิ่งมีชีวิตทั้งมวล
และขั้นที่ 3 (รู้องค์ประกบของธาตุทั้ง 4 ดิน น้ำ ลม ไฟ) เปิดประตูสู่พระอริยบุคคล 4 จำพวก (โสดาบัน-สกิทาคามี-อนาคามี-อรหันต์)
สำหรับฆาราวาสจะสอนให้เพียงเท่านี้ สมเด็จพระบรมครู (หลวงพ่อกบ) ท่านเคยบอกว่า แค่นี้ก็เพียงพอแล้วสำหรับปุถุชน ส่วนขั้นสูงกว่านี้ใครอยากจะสำเร็จ ก็ต้องขวนขวายหาทางเอาเองครับ